Çürük günümüzde önemli sağlık problemleri arasında yer almaktadır. Çocuklarda diş çürükleri yetişkinlere göre daha fazla görülmekte ve çok daha hızlı ilerlemektedir. Bunun nedeni süt dişlerindeki minenin (dişin en dış tabakası) organik içeriğinin yetişkin dişlerine oranla yüksek olması dolayısıyla, süt dişinin yapısının daha zayıf olmasıdır.

Diş çürüğünün oluşmasında birçok etken rol oynamaktadır. Bu nedenle diş çürüğü çok faktörlü bir hastalık olarak tanımlanmaktadır.

Çürük yapıcı bakterilerin ağızdaki şeker ve karbonhidratları kullanması sonucunda ortaya çıkardıkları asit sebebiyle diş dokularında yıkım meydana getirmesi sonucu çürük oluşur.

Çocuklar, diş çürüğünün erken dönem belirtileri olan dişlerdeki renk değişiklikleri, sıcak soğuk hassasiyetleri ve hafif ağrı gibi şikayetleri genellikle dile getirmezler. Ağrılar ancak çok artıp dayanılamayacak düzeye geldiğinde şikâyet ederler. Ağrı ortaya çıktığı zaman çürük tedavisi için oldukça geç kalınmış bir aşamadır. Ağrı ile ilk diş hekimi ziyaretini gerçekleştiren çocuğun kaygısı çok yüksek olmakta ve yapılacak olan tedavilerin zorluğunu artmaktadır.

Tedavi edilmeyen çürük dişler, ağrı, kötü ağız kokusu, çiğneme zorluğu, yemek yemekten kaçınma, beslenme bozukluğu ve kötü bir görüntüye neden olurlar. Bu aşamalar bile tedavi edilmek için geç kalınmış aşamalardır. Biraz daha beklenilmesi dişin çekilmesinden başka bir seçenek bırakmayacaktır. Erken dönemde çekilmek zorunda kalınan dişler de ileride diş çapraşıklığı, çene gelişiminde bozukluk ve bazen konuşmada problemlere neden olabilmektedir. Çekilmesi gereken bir dişin de ağızda tutulması süt dişlerinin altından gelecek olan daimi dişlerinin tomurcuklarına zarar verebileceği gibi genel sağlığı yönünden vücudunda sürekli bir enfeksiyon kaynağı olarak çocuğun genel sağlığını da olumsuz etkilemektedir.

Çekilen süt dişi sonrasında çocuğunuzun çene gelişimin etkilenmemesi ve bozulmaması için yapılacak olan koruyucu uygulamalar hakkında mutlaka çocuk diş hekiminizden bilgi alınız.

Süt dişi zaten düşmeyecek mi tedaviye gerek var mı?
Süt dişleri ortalama 6 ay civarı çıkmaya başlar ve 3 yaş civarında hemen hepsi tamamlanmış olur. Çocukların ağzında 20 adet süt dişi bulunmaktadır. Bu dişler çocuklarınız 6 yaşına geldiğinde yavaş yavaş yerlerini daimî dişlere bırakmaya başlamaktadır.

Çocuklarınızın ilk çıkan daimi dişleri zannedildiğinin aksine ön alt iki diş değil, süt azı dişlerinin arkasındaki çene boşluğundan çıkan 6 yaş dişi dediğimiz birinci daimi azı dişidir. Bu dişler çıkarlarken üzerinde herhangi bir süt dişi bulunmadığı için bir süt dişinin düşmesine sebep olmazlar. Genellikle bu dönemde çocukların çok şikâyeti de olmayacağı için aileler bu daimî dişleri de fark edemezler ve o dişleri süt dişi zannederler. Süt dişlerinde çürük bulunan bu yaş grubu çocuklarda maalesef ki bu daimî dişlerde de çürük görülmektedir. Bunun nedeni eksik olan ağız bakımının yanı sıra çürüğün bulaşığı bir bakteriyel hastalık olmasından kaynaklanmaktadır. Yani ağzında çürük süt dişi bulunan bir çocuğunun daimî dişlerinin de çürük olması çok muhtemel bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ayrıca çürük süt dişlerinin boyutlarının azalması sebebiyle çenelerde yer kaybı dediğimiz problemler meydana gelmektedir. Bu problemler çocuğunuz büyüdükçe dişlerde çapraşıklık, çenelerde bozukluk olarak kendini göstermektedir.

Çürük ilerleyici bir hastalık olduğundan çürümeye başlamış olan süt dişinin şikayetleri günden güne artar. Önce çocukta sıcak ve soğukta yemeden kaçınma gibi problemler görülürken bir süre sonra bu durum yerini yemek sırasında ve sonrasında ağrıya bırakır. Bu aşamada da tedavi edilmeyen dişlerde kendiliğinden başlayan, özellikle gece olan geçmeyen ağrılar görülmeye başlanır. Ağrılı süreçle birlikte tedavi halen gerçekleştirilmez ise diş apsesi dediğimiz yüzde yanakta veya diş çevresinde şişme meydana gelebilir. Bu durumlar süt dişlerinin tedavisi için geç kalındığının dişin çekilmesi gerektiğinin göstergesidir.

Süt dişlerinin önemli fonksiyonları; çiğneme, konuşma, alttaki daimî dişler için yer sağlama, beslenmeye yardımcı olmaktır. Alt ve üst süt dişleri normal kapanış yaptıkları durumda, alt çenenin normal ve sağlıklı bir pozisyon almasına yardım ederler ve gelecek daimî dişler için yer sağlarlar. Eğer çocuklarınızın süt dişlerinde çürük varsa çiğneme işlemlerini de yetersiz yapacağından beslenmesinde de aksaklık yaşanacağı muhtemeldir. Bu sebeple çocuğunuzun gelişiminin ilerlemesinde de gerilik görülebilir. Üst çenedeki ön süt dişleri eksik olduğunda bazı sesli harflerin söylenişinde sorunlar yaşanır ve konuşma bozuklukları görülebilir.

Çürük ilerlemeye devam eder ve tedavi edilmez ise artık iltihaplanmalar da başlar. Bu durum çocukta ağrıya ve huzursuzluğa yol açar. Ön taraflarda yaşanan çürükler çocuğunuzun görünümünü de etkileyecektir ki bu durum çocuğunuzun psikolojisini de olumsuz etkileyebilir.

Eğer çürük tedavi edilmezse diğer dişlere de bulaşabilir. Yüz bölgesinde iltihaba bağlı şişlikler ve ağrılar da meydana gelebilir. Çürük ilerlerse de erken dönemde süt dişler kaybedilir. Bu kaybedilen dişler ise çapraşıklığa neden olabilir. Yerinde ve zamanında yapılan muayene ve tetkitler ile bu ileri seviyelere gelmeden önlenebilir.

Çocuklarınızı en geç 6 ayda bir çocuk diş hekimine muayene ettirmeyi ihmal etmeyin.

Diş çürüğünün vücudumuza etkileri
Diş çürükleri ve diş eti iltihapları kalp yetmezliği, böbrek hastalığı, sinüzit, bademcik iltihabı, solunum sistemi hastalıkları ve sindirim sorunlarına neden olabilmektedir.

Çocuklarda diş çürüğü astımdan sonra görülen en sık kronik hastalık olarak tanımlanmaktadır. Özellikle kalp hastalığı olan çocukların ağız ve diş sağlığına çok dikkat edilmelidir. Çürük yapıcı bakterilerin kalp kapağına gidip yerleşip kalbi hasta etme potansiyeli (enfektif endokardit) bulunması sebebiyle bu hastalarda diş çürükleri hayati önem taşımaktadır. Enfektif endokardit kalp kasının iltihaplanması olarak tanımlanan bir hastalıktır. Bu durum uzun süreli hastane ortamında yatarak ve antibiyotik tedavisi ile kontrol altına alınmaya çalışılan, hayati bir risk taşıyan önemli hastalıktır. Özellikle doğumsal olarak kalp kapağında hastalığı olan çocuklar yüksek risk altındadır.

Sağlık ağızda başlar, bu sebeple ağız sağlının korunması vücudun sağlık halinin devam etmesi için gerekli bir basamaktır. Çocuğunuzun dişlerinde ağrı olmaması her zaman dişlerinin sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Diş ağrısını beklemeden (diş ağrısı çürük için çok ilerlemiş bir safhadır) en geç 6 ayda bir kontrolünüzü yaptırmanız gerekmektedir.